Χάρτης - Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας (Greater Poland Voivodeship)

Το Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας, ή Επαρχία Μείζονος Πολωνίας (πολωνικά: Województwo Wielkopolskie), είναι βοεβοδάτο (επαρχία) στη δυτικοκεντρική Πολωνία. Δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999 από τα πρώην Βοεβοδάτα Πόζναν, Κάλις, Κόνιν, Πίουα και Λέσνο, σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις της πολωνικής τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Το βοεβοδάτο πήρε το όνομά του από την περιοχή που ονομάζεται Μείζων Πολωνία (Wielkopolska). Το σύγχρονο βοεβοδάτο περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ιστορικής περιοχής, εκτός από ορισμένα δυτικά μέρη.

Το Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας είναι το δεύτερο σε έκταση και το τρίτο σε πληθυσμό μεταξύ των δεκαέξι βοεβοδάτων της Πολωνίας, με έκταση 29.826 χλμ2 και πληθυσμό κοντά στα 3,5 εκατομμύρια κατοίκους. Πρωτεύουσά του είναι το Πόζναν. Άλλες σημαντικές πόλεις περιλαμβάνουν τις Κάλις, Κόνιν, Πίουα, Όστρουφ Βιελκοπόλσκι, Γκνιέζνο (πρώιμη πρωτεύουσα της Πολωνίας) και Λέσνο. Συνορεύει με άλλα επτά βοεβοδάτα: το Βοεβοδάτο Δυτικής Πομερανίας στα βορειοδυτικά, το Βοεβοδάτο Πομερανίας στα βόρεια, το Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας στα βορειοανατολικά, το Βοεβοδάτο Λοτζ στα νοτιοανατολικά, το Βοεβοδάτο Οπόλε στα νότια, το Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας στα νοτιοδυτικά και το Βοεβοδάτο Λούμπους στα δυτικά.

Η πόλη του Πόζναν έχει διεθνείς συμφωνίες αδελφοποίησης με την αγγλική κομητεία του Νότιναμσιρ.

Η Μείζων Πολωνία, που μερικές φορές αποκαλείται «λίκνο της Πολωνίας», αποτέλεσε την καρδιά του πρώιμου πολωνικού κράτους του 10ου αιώνα. Το Πόζναν και το Γκνιέζνο ήταν πρώιμα κέντρα βασιλικής εξουσίας, αλλά μετά την καταστροφή της περιοχής από την παγανιστική εξέγερση τη δεκαετία του 1030 και την εισβολή του Μπρετίσλαφ Α΄ της Βοημίας το 1038, η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από τον Καζίμιρ Α΄ τον Αποκαταστάτη από το Γκνιέζνο στην Κρακοβία.

Στη διαθήκη του Μπολέσλαφ Γ΄ του Στραβόστομου, που ξεκίνησε την περίοδο του κατακερματισμού της Πολωνίας (1138–1320), το δυτικό τμήμα της Μείζονος Πολωνίας (συμπεριλαμβανομένου του Πόζναν) παραχωρήθηκε στον Μιέσκο Γ΄ τον Γηραιό. Το ανατολικό τμήμα, με το Γκνιέζνο και τον Κάλις, ήταν μέρος του Δουκάτου της Κρακοβίας, που παραχωρήθηκε στον Βλάντισλαφ Β΄ τον Εξόριστο. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου τα δύο μέρη ήταν υπό την κυριαρχία ενός ενιαίου κυβερνήτη, και ήταν γνωστή ως Δουκάτο της Μείζονος Πολωνίας (αν και κατά καιρούς υπήρχαν ξεχωριστά δουκάτα των Πόζναν, Γκνιέζνο, Κάλις και Ούιστσε). Η περιοχή τέθηκε υπό τον έλεγχο του Βλαδίσλαος Α΄ του Βραχύ το 1314, και έτσι έγινε μέρος της επανενωμένης Πολωνίας της οποίας ο Βλαδίσλαος στέφθηκε βασιλιάς το 1320.

Στο επανενωμένο βασίλειο, και αργότερα στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, η χώρα κατέληξε να χωρίζεται σε διοικητικές μονάδες που ονομάζονται βοεβοδάτα. Στην περίπτωση της περιοχής της Μείζονος Πολωνίας, αυτά ήταν το Βοεβοδάτο Πόζναν και το Βοεβοδάτο Κάλις. Η Κοινοπολιτεία είχε επίσης μεγαλύτερες υποδιαιρέσεις γνωστές ως prowincja («επαρχία»), μία από τις οποίες ονομαζόταν Μείζων Πολωνία. Ωστόσο, αυτή η επαρχία κάλυπτε μεγαλύτερη έκταση από την ίδια την περιοχή της Μείζονος Πολωνίας, περιλαμβάνοντας επίσης τη Μασοβία και τη Βασιλική Πρωσία. (Αυτή η διαίρεση του Στέμματος του Βασιλείου της Πολωνίας σε δύο οντότητες που ονομάζονται Μείζων και Ελάσσων Πολωνία, είχε τις ρίζες της στο Καταστατικό του Καζίμιρ του Μέγα του 1346–1362, όπου οι νόμοι της «Μείζονος Πολωνίας» – του βόρειου τμήματος της χώρας – κωδικοποιήθηκαν στο καταστατικό του Πιότρκουφ, με εκείνα της «Ελάσσονος Πολωνίας» στο χωριστό καταστατικό της Βισλίτσα).

Μείζονος Πολωνίας]] Πιο επιτυχημένη ήταν η Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας το 1806, η οποία οδήγησε στην ένταξη της περιοχής στο Ναπολεόντειο Δουκάτο της Βαρσοβίας (αποτελώντας το Τμήμα του Πόζναν και τμήματα των Διαμερισμάτων Κάλις και Μπίντγκοστς). Ωστόσο, μετά το Συνέδριο της Βιέννης το 1815, η Μείζων Πολωνία διαιρέθηκε ξανά, με το δυτικό τμήμα (συμπεριλαμβανομένου του Πόζναν) να πηγαίνει στην Πρωσία. Το ανατολικό τμήμα εντάχθηκε στο ελεγχόμενο από τη Ρωσία Βασίλειο της Πολωνίας, όπου σχημάτισε το Βοεβοδάτο Κάλις μέχρι το 1837 και στη συνέχεια το Κυβερνείο Κάλις (συγχωνεύτηκε στο Κυβερνείο Βαρσοβίας μεταξύ 1844 και 1867).

Στρατιώτες κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Μείζονος Πολωνίας του 1918-1919 Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919) εξασφάλισε ότι το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής έγινε μέρος του πρόσφατα ανεξάρτητου πολωνικού κράτους, σχηματίζοντας το μεγαλύτερο μέρος του Βοεβοδάτου Πόζναν (1921-1939). Τα βόρεια και ορισμένα δυτικά τμήματα της Μείζονος Πολωνίας παρέμειναν στη Γερμανία, όπου αποτελούσαν μεγάλο μέρος της επαρχίας Πόζεν-Δυτικής Πρωσίας (1922–1938), πρωτεύουσα της οποίας ήταν το Σνάιντενμυλ (Πίουα).

Μετά τη γερμανική εισβολή του 1939, η Μείζων Πολωνία ενσωματώθηκε στη Ναζιστική Γερμανία, και έγινε η επαρχία που ονομάστηκε Ράιχσγκαου Πόζεν, αργότερα Ράιχσγκαου Βάρτελαντ (Warthe είναι το γερμανικό όνομα του ποταμού Βάρτα). Ο πολωνικός πληθυσμός καταπιέζονταν, με πολλούς πρώην αξιωματούχους και άλλους να θεωρούνται πιθανοί εχθροί από τους Ναζί και να φυλακίζονται ή να εκτελούνται, μεταξύ άλλων στο διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης Οχυρό VII στο Πόζναν. Το Πόζναν ανακηρύχθηκε πόλη προπύργιο (Festung) στα τελευταία στάδια του πολέμου, όπου καταλήφθηκε από τον Κόκκινο Στρατό στη Μάχη του Πόζναν, η οποία έληξε στις 22 Φεβρουαρίου 1945.

Μετά τον πόλεμο, η Μείζων Πολωνία ήταν πλήρως εντός της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, ως Βοεβοδάτο Πόζναν. Με τις μεταρρυθμίσεις του 1975 χωρίστηκε σε μικρότερες επαρχίες (τα βοεβοδάτα Κάλις, Κόνιν, Πίουα και Λέσνο, και ένα μικρότερο Βοεβοδάτο Πόζναν). Το σημερινό Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας, πάλι με πρωτεύουσα το Πόζναν, δημιουργήθηκε το 1999.